Radjesh Mangal is al ruim 20 jaar huisarts in een praktijk in Den Haag. Wij vroegen Mangal hoe hij de corona-uitbraak ervaart. “Ik was begin maart net in Suriname voor een congresreis toen de ellende in Nederland uitbrak. Ik kreeg al snel bericht van het Ministerie van Volksgezondheid waarin alle doktoren van Nederlandse afkomst werden gevraagd naar huis te komen. Alle handen waren hard nodig.”

Hoe waren de eerste dagen in uw praktijk toen u weer terug in Nederland was?
“De assistenten hadden al snel de nodige maatregelen in de praktijk genomen. Het was allemaal wat ‘hap, snap’ en geïmproviseerd, maar ze hadden het toch aardig goed voor elkaar! Zo was de balie bijvoorbeeld afgeschermd met plastic doeken, de stoelen waren uit de wachtkamer verwijderd, het inloopspreekuur was afgeschaft en alle fysieke consulten omgezet naar telefonische. Ik heb me toen ik terug kwam eerst moeten inlezen in wat er allemaal aan de hand was in Nederland en toen ben ik rustig aan maar begonnen.”

“Het was he-le-maal stil”

Hoe was het qua drukte in uw praktijk?
“Het was doodstil. Voorheen had ik vaak patiënten die erop stonden langs te komen en aangaven het niet meer vol te houden. Nu voelde niemand druk om langs te komen en is het he-le-maal stil. Langzaamaan wordt het wel wat drukker met telefoontjes, maar mensen durfden in het begin niet te bellen met klachten die niet corona-gerelateerd waren. Nu zie ik ongeveer tien patiënten per dag.”

Hoe blijft u benaderbaar voor uw patiënten?
“We hebben e-consulten, consulten met beeldbellen en telefonische consulten ingevoerd. Op zich maak ik van beeldbellen niet heel veel gebruik en bel ik mijn patiënten het liefst gewoon met de telefoon. Als ik iets van een huidafwijking moet checken, dan vraag ik of ze een foto willen toesturen. Mensen met corona-gerelateerde klachten worden door ons doorgestuurd naar de corona-post die net iets buiten Den Haag is opgezet. Met deze patiënten heb ik telefonisch veel contact en dat vinden ze ook fijn.”

“Ik hoop dat een dokter dit maar één keer in z’n leven hoeft mee te maken”

Hoe ervaart u de coronauitbraak persoonlijk?
“Het enge is er nu vanaf en ik merk dat ik aan de situatie wen, maar de hele corona-uitbraak heeft wel veel indruk op me gemaakt. Ik hoop dat een dokter dit maar één keer zijn leven hoeft mee te maken. Vooral in de eerste weken was ik best bang over mijn eigen functioneren en mijn omgeving. Het coronavirus is toch een onzichtbare vijand waardoor je op een onoplettend moment besmet kan raken, zeker tijdens corona-diensten die ik af en toe draai. Ik moet zorgen dat ik zelf niet ziek word en mijn gezin niet in gevaar breng. Na zo’n corona-dienst dacht ik vaak ‘laat ik toch maar een paar dagen niet teveel contact met mijn gezin hebben’. Dus dat heeft best voor slapeloze nachten gezorgd.”

“Soms denk ik wel ‘oei, die patiënt had ik toch liever even willen zien’ ”

Waar heeft u het meest aan moeten wennen?
“De manier van consultvoering, alles telefonisch en digitaal, daar moet ik vooral aan wennen. Soms maakt het me wel onzeker en denk ik ‘oei, die patiënt had ik toch liever even willen zien’. Het voordeel is dat ik mijn patiënten al heel lang ken en weet waar de zwakke plekken zitten. Dat is bijvoorbeeld een stuk lastiger als je net nieuw in een praktijk komt werken. Met instinct, intuïtie, voorkennis en het dossier kom ik heel ver gelukkig.”

Wat neemt u als wijze les mee uit deze crisis?
“Wat ik zelf wel leerzaam heb gevonden, is het feit dat we niet iedereen meer de hand moeten schudden. Buiten de prakijk wellicht wel weer, maar vooral niet binnen de praktijk. Het is natuurlijk heel vriendelijk om te doen, maar als je bedenkt dat 90 procent van de mensen die in de praktijk komt iets onder de leden heeft... Handen schudden in de medische wereld, dat is gewoon niet de juiste plek om dat te doen, dus laten we dat na de coronacrisis ook niet meer doen en deze regel erin houden.”