Doordat de overgang vaker in het nieuws komt, komen er steeds meer nevenactiviteiten op het pad van verpleegkundig overgangsconsulent Martine den Hoedt. Naast haar werk op de menopauzepoli en afdeling verloskunde heeft ze een eigen praktijk “Overgang & Balans” in Bussum en is ze algemeen bestuurslid van de Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulenten (VVOC). Onlangs werd Martine, namens de VVOC, uitgenodigd voor een rondetafelgesprek op 12 oktober in de Tweede Kamer over de menopauze en de maatschappelijke gevolgen daarvan. Wij spraken haar hierover.

Volgens Martine is het grootste probleem rondom de overgang dat er nog steeds zo’n groot taboe op zit. Dit geldt voor zowel zorgverleners als voor vrouwen zelf. De enige manier om dit taboe te doorbreken is volgens Martine door erover te praten. “Als ik aan vrouwen in mijn praktijk vraag of ze met vriendinnen over de overgang praten, is het antwoord vaak: ‘Ja, we grappen wel over opvliegers.’ Intense problemen worden vaak niet besproken vanwege bijvoorbeeld schaamte of omdat het onderwerp niet sexy is en te maken heeft met ouder worden.” Daarnaast is er volgens Martine ook sprake van een kennisachterstand: “We kunnen wel verlangen dat vrouwen zelf meer en inhoudelijker over de overgang praten, maar dan moet je wel weten wat er met je gebeurt.” Daar kan de overgangsconsulent de vrouw bij helpen. “Veel vrouwen gaan na een consult al enorm opgelucht de deur uit, en dan hebben ze nog geen één pilletje genomen!”

Aandacht vanuit de Tweede Kamer

Martine vindt het daarom belangrijk dat ze samen met een groep experts op het gebied van de overgang werd uitgenodigd in de Tweede Kamer. Het gesprek werd geïnitieerd door Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet die in Den Haag publieke aandacht vraagt voor klachten rondom de overgang en hiermee het taboe hoopt te doorbreken.

Vanuit de Tweede Kamer werd er met interesse gereageerd op de verhalen van Martine en de andere zorgprofessionals. Het doel van de Kamerleden was kennis vergaren. Martine: “De meeste mensen zijn bekend met klachten als ‘opvliegers’, maar slaapproblematiek en depressiviteit niet. En dat terwijl dit ernstige klachten zijn die het leven van vrouwen enorm beïnvloeden en bijvoorbeeld kunnen leiden tot arbeidsverzuim.” Vanuit dit oogpunt is het idee dat volgend jaar het ministerie van Volksgezondheid een publiekscampagne uitrolt. Door middel van zo’n publiekscampagne kan je ervoor zorgen dat er landelijk aandacht wordt gegeven aan voorlichting over het onderwerp. Volgens Martine is juist dat belangrijk: “Herkenbaarheid en dat vrouwen snappen waar ze moeten zijn zodat ze geholpen worden”.

Mannenziektes

Ook benoemt Martine het belang van mannen betrekken bij dit onderwerp. Tijdens het gesprek in de Tweede Kamer waren er voornamelijk vrouwen aanwezig. Martine: “Uiteindelijk bestaan de aanwezigen toch voornamelijk uit geïnteresseerden en dat blijken vooral vrouwen te zijn. Als het een mannenziekte was geweest was er allang een oplossing voor gevonden,” lacht Martine. “Iedereen moet meedoen, dus ook mannen.” Vanuit de rol van echtgenoot of werkgever is het belangrijk dat ook zij de kennis hebben, om zo beter te begrijpen wat voor impact de overgang kan hebben op het leven van vrouwen. Ze hoopt dan ook dat mannen tijdens de voorlichtingscampagne zullen participeren in bijvoorbeeld reclamespotjes.

Op dit moment wordt de begroting van het ministerie van Volksgezondheid bepaald. Hopelijk wordt er meer geld vrijgemaakt voor preventie en resulteert dit in een publiekscampagne begin volgend jaar. “Dit zou mooi samenvallen met het verschijnen van de nieuwe huisartsenrichtlijn over de overgang,” merkt Martine op. “Daarnaast zou het wenselijk zijn om een consult bij een overgangsconsulent op te nemen in het basispakket, dit wordt nu alleen vergoed als je aanvullend verzekerd bent. Veel vrouwen weten niet eens dat overgangsconsulenten bestaan en dat ze daar terecht kunnen, laat staan dat ze daarvoor aanvullend verzekerd zijn.”

Biologieles

Als Martine het voor het zeggen zou hebben, dan wordt de overgang al tijdens de biologieles op de middelbare school besproken. “Nu is puberteit wel lesstof, maar de overgang – een net zo ingrijpende levensfase – niet. Ook medische opleidingen moeten aan dit onderwerp meer aandacht besteden.” Daarnaast vindt ze dat overgangszorg toegankelijk moet zijn voor iedereen, net zoals de bevolkingsonderzoeken. Graag zou ze een oproep voor een consult bij een overgangsconsulent gekoppeld zien worden aan één van de bevolkingsonderzoeken. Martine: “Dit consult zou bijvoorbeeld rond het 40ste levensjaar kunnen zijn, zodat vrouwen goed voorbereid raken, weten wat ze kunnen verwachten en waar ze op moeten letten. Een overgangsconsulent heeft de tijd en de kennis die nodig is,” benadrukt Martine, “Uiteindelijk gaat het om gezond ouder worden. En daar valt nog heel veel winst te behalen.”

Kijk via debatgemist het hele rondetafelgesprek terug.

FEM-2021-0536