Twee jaar geleden zou je op Sint Maarten met een acute amandelontsteking naar Colombia worden doorgestuurd. Sinds KNO-artsen Vaartjes en Wong Chung samen met onder andere collega’s uit de Vijf Meren Kliniek een goede KNO-bezetting op Sint Maarten hebben opgezet, hoeft dat niet meer. “Het gehele palet aan KNO-zorg wordt geboden.”

Hoe bent u op zo’n tropisch oord terecht gekomen?

Vaartjes: “Het begon toen we in 2017 een advertentie in Medisch Contact zagen van het Sint Maarten Medical Center; ze waren op zoek naar een KNO-arts. De toenmalige arts ging na drie jaar dienstverband weg, en dat betekende dat er slechts elke twee weken een gepensioneerde KNO-arts uit Curaçao beschikbaar zou zijn voor spreekuren en ingrepen. Nadat we op de advertentie gereageerd hadden, kwam de directeur van het ziekenhuis eind 2017 naar Nederland en hebben we met hem gesproken. In januari 2018 stapten we in het vliegtuig om een kijkje te nemen op het eiland.”

Wong Chung: “Niet alleen om te kijken of het wat voor ons was en wij daar de zorg konden bieden zoals we dat hier in Nederland gewend zijn, maar ook of het ziekenhuispersoneel het zag zitten met ons in zee te gaan. Na het eerste gesprek hadden we al een positief gevoel, en dat werd bevestigd na onze gesprekken met de medische staf, managers, poli-assistentie en het zien van de OK.”

U bent niet permanent aanwezig op Sint Maarten, hoe ziet het werkschema eruit?

Wong Chung: “Wij konden natuurlijk niet met z’n tweeën KNO-zorg verlenen, dus hebben we met onze eigen collega’s en KNO-artsen uit Rotterdam en Ede-Wageningen gesproken. Al snel bleek dat er draagvlak was vanuit verschillende maatschappen om gezamenlijk een dekkend schema te maken waardoor er altijd een KNO-arts aanwezig is. We hebben het zo opgezet dat er elke vier of vijf weken een andere KNO-arts naar het eiland komt. Op zaterdag arriveert de nieuwe arts, neemt samen met de dienstdoende arts alle lopende zaken door, en op de zondag is de eerste werkdag van de nieuwe cyclus. Omdat we dit met ervaren KNO-artsen doen, kunnen we het gehele palet aan zorg bieden. Toch heeft iedereen zijn eigen expertise, en proberen we dat in het schema af te wisselen. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat er niet drie hoofd-hals-chirurgen achter elkaar komen.”

Hoe verschilt het werk daar met hoe het hier gaat?

Vaartjes: “Over het algemeen zijn de patiënten op het eiland iets angstiger voor operaties. Het zijn allemaal erg vriendelijke mensen en de verwachte taalbarrière was eigenlijk niet aanwezig. De voertaal is Engels en er wordt weinig Nederlands gesproken, met name vanwege de vele verschillende talen die op het eiland gesproken worden.”

Wong Chung: “Een verschil was ook dat mensen regelmatig niet op kwamen dagen bij een afspraak. Dan kwamen ze niet, simpelweg omdat het weer goed met ze ging. Afbellen deden ze niet, terwijl dat wel voor ons handig zou zijn. Verder is het een klein ziekenhuis met maar 60 bedden. Er zijn plannen om dat uit te breiden naar 120 bedden, maar daarvoor moet eerst geld beschikbaar komen.”

Is er een verschil aan ziektebeelden?

Vaartjes: “In principe zien we daar dezelfde ziektebeelden als in Nederland. In grote lijnen, althans. Er zijn op Sint Maarten bijvoorbeeld geen tropische KNO-ziekten die je daar wel ziet en hier in Nederland niet. Otitis externa komt mogelijk wat meer voor en zien we soms kaakchirurgische problemen, omdat er op Sint Maarten geen kaakchirurg is.”

Wong Chung: “Het viel mij op dat er veel patiënten met neusklachten waren, maar dat kan net toeval geweest zijn. We hebben er geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.”

Heeft u een ziektebeeld gezien wat u nog niet eerder in Nederland bent tegengekomen?

Wong Chung: “In Nederland zie je zelden grote acute gevallen, omdat die naar een traumacentrum of een eerste hulp gaan. Omdat er op Sint Maarten niet zo’n centrum is, kreeg ik een patiënt te zien waar een stuk hout door zijn hals en kaak heen stak. Wanneer hij zijn mond opendeed kon je het zo zien zitten. De man was van een houten ladder gevallen omdat deze afbrak en was vervolgens met zijn nek op het afgebroken stuk gevallen. Samen met de chirurg heb ik de spies verwijderd en de nabehandeling gedaan in overleg met artsengroepen daar en in Rotterdam.”

Vaartjes: “Andere ziektebeelden kom je ook tegen door het ochtendappel. Dit vindt elke ochtend plaats om half acht, en is een overdracht van alle twintig stafleden van het ziekenhuis over alles wat er die nacht en vorige avond gebeurd is, en welke mensen extra aandacht nodig hebben. Dat is erg leuk, omdat je veel ziektebeelden die daar besproken worden sinds je studententijd niet meer tegen bent gekomen, doordat je KNO-arts bent geworden. Zo af en toe kun je dan adviseren als er een raakvlak is met jouw expertisegebied. Daarnaast leer je ook je collega’s kennen en weet je bij wie je moet zijn voor bepaalde vragen.”

Hoe is het leven op Sint Maarten?

Wong Chung: “Ik vond het klimaat erg aangenaam. Iedere ochtend stond ik om kwart over 6 op en trok ik een halfuur later baantjes in de zee. ’s Middags en ’s avonds ging ik vaak uit eten met de oogarts en de internist, die net als wij vanuit een roulerend schema werkten. In het weekend ging ik vaak naar het Franse deel, daar waren iets mooiere stranden.”

Vaartjes: “Het grappige was dat je in het Franse deel gratis kon bellen, omdat het bij de Europese Unie hoort. Het Nederlandse deel is tegenwoordig natuurlijk een zelfstandig land. Wat ik trouwens niet verwacht had is dat je constant in de file staat; er zijn ongeveer 90.000 inwoners op een oppervlak van 90 vierkante kilometer. Omdat er maar één weg van het vliegveld naar Philipsburg is, staan daar constant auto’s te wachten op elkaar. Fietsen bleek ook geen optie. We dachten allebei om op het eiland een fiets neer te zetten om naar het ziekenhuis te pendelen, maar dat werd met klem afgeraden. ‘Wil je zelfmoord plegen?’ vroeg de kinderarts ons. Niemand is daar aan fietsers gewend of houdt er rekening mee.”

Zou u een dergelijk verblijf aan collega KNO-artsen aanraden?

Vaartjes: “Absoluut. Zelf heb ik een aantal keren op Aruba waargenomen en ben ik een keer in Kenia geweest met stichting Eardrop. Het is ontzettend leuk en leerzaam af en toe je grens te verleggen. Ik zou het zelfs omschrijven als geestverruimend.”

Wong Chung: “Op het moment dat je op Sint Maarten aan de slag gaat, moet je de eed afleggen bij de gouverneur. En wordt gecheckt of je wel de juiste papieren hebt. Op het moment dat je dan echt in het ziekenhuis in dienst bent, is het wel erg mooi om te zien dat mensen blij zijn met het werk dat je doet. Alleen al door die waardering is het een mooie ervaring.”